“Tết này có về quê không?” có lẽ là câu hỏi được nhiều người hỏi nhau nhất trong những ngày giáp Tết Nguyên đán. Về quê để đoàn viên cùng gia đình đón Tết, đã trở thành nét truyền thống bao đời nay trong tâm thức của mỗi người Việt Nam. 

Có thể thấy đặc trưng lớn nhất, rõ nét nhất trong ngày Tết cổ truyền Việt Nam đó là Tết của gia đình, Tết của sự sum vầy, đoàn viên. Cùng với đó là để tri ơn tổ tiên, những người dưỡng dục, sinh thành nên chúng ta. Người Việt tri ơn tổ tiên bằng các hoạt động như sửa sang, thăm viếng phần mộ; làm mâm cơm cúng gia tiên vào những ngày trọng như chiều 30 Tết, sáng mùng một…

Trong bối cảnh của cuộc sống đương đại, có thể nói những giá trị đó về cơ bản vẫn giữ được trong hầu hết các gia đình Việt Nam. Nhưng trong nhịp sống của ngày hôm nay, đã có những phần bị phai nhạt đi đôi chút. Bởi ngày Tết xưa dân gian chỉ nói đến “3 ngày Tết”. Còn bây giờ, vào dịp Tết hầu như các cơ quan, tổ chức – gần như là bộ  mặt của xã hội – nghỉ không dưới 7 ngày. Cho nên, bên cạnh những giá trị đặc trưng được bảo tồn, thì nhiều hoạt động khác của “Tết nay” chen vào như đi du lịch, ăn uống kéo dài… cũng khiến những giá trị truyền thống không còn như xưa.

Mọi người chúng ta, đặc biệt là các bạn trẻ, cần nhớ rằng là Tết là để về nhà. Chúng ta nói “về quê ăn Tết”, “về nhà ăn Tết” cơ mà! Ở đây không chỉ là “ăn”, mà về còn để gặp gỡ người thân, để đoàn viên, sum họp, tri ơn, mong ước, chúc tụng nhau những điều tốt đẹp nhất cho một năm mới”.

Ngày trước, trẻ em háo hức cùng cha mẹ chuẩn bị đón Tết, dọn dẹp, gói bánh chưng. Còn bây giờ hình ảnh đó ít đi, thay bằng đi siêu thị mua sắm, thuê người làm; cha mẹ thì lo kiếm tiền để mua quà biếu, lì xì... Rõ ràng Tết xưa so với Tết nay có những nét khác biệt. Điều kiện sống ngày nay tốt hơn, thu nhập cũng tăng hơn, các dịch vụ xã hội phong phú hơn và có thể sẵn sàng cung ứng được tất cả các điều kiện cho mọi gia đình để có thể chuẩn bị cho ngày Tết.

Thế hệ trước không ai có thể quên hình ảnh nhà nào cũng tất bật lo toan dọn dẹp nhà cửa, rồi rửa lá, gói bánh, luộc bánh… Điều đó vô cùng có ý nghĩa. Đây vẫn là những hình ảnh đẹp đẽ, ấm áp nhất trong những ngày Tết.

Song đối với cuộc sống hiện nay, chúng ta cũng không thể khô cứng sao chép hoặc lưu giữ một cách quá máy móc những hình ảnh như thế. Những dịch vụ ngày nay đã góp phần giải phóng sức lao động của con người, cũng như các gia đình, để mọi người có thời gian nghỉ ngơi, thăm nhau, vui chơi…

Tuy nhiên, nếu để lưu truyền lại về sau, mâm cơm cúng của chiều 30, sáng mùng một Tết vẫn mang giá trị bất biến. Bởi vừa ấm áp không khí gia đình, nhưng lớn nhất là thể hiện sự tri ơn với tổ tiên và với cả những điều khác nữa. Điều này đậm ý nghĩa thiêng liêng trong những ngày Tết./.