Mục tiêu của Lễ ký kết này là khẳng định cam kết của ba bên trong việc thúc đẩy đối thoại xã hội và thương lượng tập thể thực chất trong ngành Dệt may, hướng tới cải thiện điều kiện làm việc, năng suất và hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh trong ngành Dệt may ở nước ta. Bên cạnh đó, buổi lễ ký kết sẽ giới thiệu rộng rãi về mục tiêu và các hoạt động chính của dự án với các đối tác thực hiện và các bên có liên quan khác.

CNV Internationaal là tổ chức công đoàn lớn thứ hai của Hà Lan. Đối thoại xã hội là “phần huyết quản” trong hoạt động của CNV. CNV Internationaal đã làm việc cùng các tổ chức công đoàn ở những nước phát triển trong vòng hơn 50 năm nhằm bảo vệ và thúc đẩy quyền của người lao động thông qua phương tiện của mô hình tham vấn nhất quán dựa trên cơ sở đối thoại xã hội. Mặc dù quá trình này không hề đơn giản, thậm chí ngay tại Hà Lan, đối thoại mang tính xây dựng vẫn là công cụ quan trọng để cải thiện và phát triển bền vững.

Phối hợp cùng TLĐLĐVN và VCCI, CNV Internationaal triển khai Dự án trong giai đoạn từ năm 2018 đến 2020 trong khuôn khổ Chương trình Đối tác Chiến lược Đổi mới Chuỗi Cung ứng Ngành may, một chương trình sáng kiến nhằm cải thiện điều kiện lao động trong ngành Dệt may, với sự hỗ trợ từ Bộ Ngoại Giao Hà Lan.

Mục tiêu cụ thể của Dự án là nhằm giúp cho các đối tác đặc biệt ở cấp tỉnh và cấp cơ sở tại ba tỉnh tham gia thí điểm (Hưng Yên, Đồng Nai và TP Hồ Chí Minh) có kinh nghiệm thực hiện đối thoại xã hội và thương lượng tập thể nhóm doanh nghiệp thực chất, từ đó có thể dẫn đến những thay đổi cho cả hệ thống (pháp luật, chính sách thực hiện và thực tiễn). Dự án hướng đến việc giải quyết trực tiếp thách thức mà Việt Nam đang phải đối mặt khi khung khổ pháp luật hiện hành về đối thoại xã hội và thương lượng tập thể chưa được thực thi đầy đủ.

Xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định và tiến bộ là một chủ trương lớn mà Đảng, Nhà nước và các đối tác xã hội ở Việt Nam đang hướng tới và ra sức thực hiện. Chính phủ Việt Nam cũng đã thể hiện cam kết chính trị mạnh mẽ của mình trong việc thiết lập khung khổ thiết chế và pháp luật về đối thoại xã hội và thương lượng tập thể là một trong những nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội giai đoạn 2016-2020, đã được Đại hội Đảng Cộng sản Việt Nam gần đây thông qua.

Pháp luật của Việt Nam tôn trọng quyền và nghĩa vụ các bên trong quan hệ lao động thông qua việc qua đối thoại, thương lượng, thỏa thuận theo nguyên tắc tự nguyện, thiện chí, bình đẳng, hợp tác, tôn trọng quyền và lợi ích hợp pháp của mỗi bên. Đối thoại là một nội dung hoàn toàn mới và lần đầu tiên được đề cập trong Bộ luật lao động năm 2012. Mặc dù có quy định đối thoại là bắt buộc (định kỳ ít nhất 3 tháng một lần) và ba loại hình thức thỏa ước lao động tập thể (doanh nghiệp, ngành và thỏa ước lao động tập thể khác - được hiểu là nhóm doanh nghiệp) song Bộ luật lao động chưa có những quy định cụ thể cho đối thoại, thương lượng cho thỏa ước lao động tập thể ngành hoặc nhóm doanh nghiệp.

Việt Nam là một quốc gia thành viên của ILO và là một bên tham gia nhiều hiệp định thương mại tự do nổi bật như CPTPP và Hiệp định Thương mại Tự do EU-Việt Nam. Việc tham gia vào các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, đặc biệt là CPTPP và EVFTA được đánh giá mang lại những vận hội mới cho ngành Dệt may song cũng đặt ra nhiều thách thức về việc chuyển dịch cơ cấu, nâng cao chất lượng sản phẩm và quan hệ lao động.

Ngành dệt may là ngành đầu tiên có thỏa ước thương lượng tập thể ở cấp ngành vào năm 2010. Bình Dương là tỉnh đầu tiên ở Việt Nam có thỏa ước thương lượng tập thể ngành Dệt may trong tỉnh vào năm 2011. Tuy nhiên, phạm vi bao trùm của các bản thỏa ước lao động tập thể này vẫn còn rất hạn chế. Sau 7 năm thực hiện chỉ có hơn 100 doanh nghiệp trong nước và 136.000 người lao động được bao phủ bởi các thỏa ước này. Mặc dù trong bản thỏa ước các đối tác xã hội đã đồng ý xác lập mức lương cao hơn so với mức lương tối thiểu vùng song trên thực tế lại có rất ít thông tin về việc thực thi thỏa ước. Dưới sự hỗ trợ của Dự án Quan hệ lao động ILO-Việt Nam, ba thỏa ước thương lượng tập thể nhóm doanh nghiệp đã được ký kết. Tuy nhiên, các phiên thương lượng diễn ra giữa công đoàn cấp trên và các doanh nghiệp đơn lẻ hơn là đồng thời với một nhóm doanh nghiệp. Cũng có khá ít thông tin liên quan đến việc thực thi các bản thỏa ước này./.