ARNEC (Asia - Pacific Regional Network for Early Childhood) là một trong những mạng lưới phát triển trẻ em lớn, với thành viên gồm hơn 2.000 cá nhân và 16 tổ chức đến từ 43 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Chủ đề của ARNEC lần thứ 9 là “Tăng cường phối hợp liên ngành nhằm thúc đẩy môi trường an toàn và bền vững cho trẻ thơ”. Đây là chủ đề cũng là vấn đề vừa mang tính thời sự vừa mang tầm chiến lược, đặc biệt là trong thời điểm thế giới kỷ niệm 30 năm Công ước về quyền trẻ em được Đại hội đồng Liên hợp quốc thông qua.

Phát biểu khai mạc hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam, Chủ tịch Ủy ban quốc gia về trẻ em chào mừng sự có mặt của các đại biểu tham dự hội nghị như sự thể hiện cam kết chính trị hướng ưu tiên hành động cho trẻ em – nguồn nhân lực tương lai của đất nước.

Trong bối cảnh trên thế giới có rất nhiều sự diễn biến ngày càng khó lường, trong đó phải kể đến các nguy cơ xung đột, bạo lực, ô nhiễm môi trường và cả những vấn đề an ninh phi truyền thống, sự phát triển như vũ bão của mạng Internet, ngoài cơ hội to lớn cho tất cả mọi người, cho trẻ em thì cũng tiềm ẩn rất nhiều ảnh hưởng tiêu cực. Việt Nam cùng các nước trên thế giới đang tổ chức nhiều hoạt động kỷ niệm 30 năm ngày Công ước quốc tế quyền trẻ em được thông qua, đồng thời hướng tới chương trình nghị sự 2030, ở đó, quyền và lợi ích của trẻ em được lựa chọn trong hầu hết mục tiêu. Nhưng theo Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, có một quyền không nêu bật cụ thể nhưng xuyên suốt và rất khó thực hiện đó là quyền được sống trong yêu thương của mọi trẻ em. “Trẻ em không chỉ cần được nuôi dưỡng đầy đủ về dinh dưỡng, được học tập, chăm sóc sức khoẻ, vui chơi mà phải được sống trong một môi trường hoà bình, trong sạch, đầy tình yêu thương” – Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh.

Và theo đó, để trẻ em có thể phát triển toàn diện, quyền trẻ em được tôn trọng, bảo vệ đầy đủ cần sự nỗ lực của không chỉ những cơ quan, tổ chức trực tiếp liên quan tới trẻ em; thu hẹp khoảng cách giữa những vùng kém phát triển với khu vực phát triển; trang bị đầy đủ thể chất, kiến thức, tâm lý cho các ông bố, bà mẹ… “Không ai bị bỏ lại phía sau là khẩu hiệu với tất cả chúng ta, đặc biệt là với trẻ em, nhất là trẻ em ở những vùng còn nhiều khó khăn, trẻ em bị thiệt thòi do khuyết tật, do gia cảnh. Không để trẻ em nào không có nụ cười, không có tuổi thơ trong sáng và không có tương lai phát triển” – Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Tiến sĩ  Sheldon Shaeffer, Chủ tịch Hội đồng quản trị ARNEC, nhấn mạnh chủ đề của ARNEC lần thứ 9 hướng sự tiếp cận liên ngành để phát triển toàn diện trẻ thơ, với mục tiêu cụ thể mang lại những dịch vụ an toàn và bền vững cho trẻ thơ. Xem xét đâu là những môi trường về chính sách, cộng đồng và gia đình có tác động thế nào với trẻ thơ. Đề cập cụ thể hơn về những đe dọa đến thể lực và trí lực của trẻ . trong những năm vừa qua, những nội dung như ô nhiễm không khí, ô nhiễm môi trường. Hội nghị là cơ hội học hỏi và chia sẻ những cách làm hay, cách thức phối hợp giữa những cơ quan, với sự tham gia của các cơ quan Chính phủ, cơ quan đại biểu dân cử, những đối tác…

Cùng quan điểm, bà Karin Hulshof, giám đốc khu vực UNICEF Đông Á và văn phòng khu vực Thái Bình Dương khẳng định sự quan trọng của các vị phụ huynh trong tương tác với con em mình, một trong những thách thức mới đối với chúng ta thời gian này là biến đổi khí hậu, tình trạng thời tiết cực đoan, nóng lên toàn cầu… chi phí tăng cao hơn của việc chăm sóc sức khỏe. tác động tiêu cực tới trẻ nhỏ nặng nề nhất – “Đến thở cũng có khó khăn”, chia sẻ một câu chuyện liên quan, bà Karin cho rằng năm nay hội nghị ARNEC sẽ gióng lên hồi chuông cảnh báo về những vấn đề này…

Trước cộng đồng quốc tế, Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung khẳng định “Đầu tư và hỗ trợ vì sự phát triển toàn diện của trẻ em là quan điểm xuyên suốt các quy định pháp luật và các chính sách an sinh xã hội của Việt Nam”. Tuy nhiên cũng theo Bộ trưởng, việc thực hiện quyền trẻ em cũng như thực hiện chính sách tổng thể về chăm sóc toàn diện trẻ em tại Việt Nam vẫn còn những thách như: Khoảng cách gìau nghèo và tình trạng bất bình đẳng về cơ hội phát triển trong đó có khoảng cách về tiếp cận các dịch vụ chăm sóc y tế, giáo dục, nước sạch, phúc lợi xã hội của trẻ em giữa các vùng kinh tế và dân tộc; Kiến thức, kỹ năng của cộng đồng, các bậc cha mẹ và những người chăm sóc trẻ em chậm được cập nhật theo hướng khoa học, trong khi kiến thức, kỹ năng của một bộ phận bị phân tán do những thông tin đa dạng, thiếu chuẩn mực của mạng xã hội; Tình trạng bạo lực, xâm hại tình dục trẻ em, trong đó có cả xâm hại trên môi trường mạng vẫn diễn biến theo xu hướng ngày càng phức tạp và khó kiểm soát; Trẻ em bị tai nạn thương tích trong đó đuối nước là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ em vẫn còn ở mức cao; Mạng lưới kết nối, điều phối liên tục giữa các ngành, các cấp trong cung cấp dịch vụ chăm sóc, bảo vệ trẻ em còn chưa thực sự đồng bộ; Nguồn lực đầu tư cho triển khai thực hiện quyền trẻ em, trong đó có nguồn lực nhà nước cho phát triển toàn diện trẻ em giai đoạn đầu đời chưa được hoạch định rõ theo lộ trình.

Tham dự Hội nghị có hơn 500 đại biểu đến từ 35 quốc gia, vùng lãnh thổ của 5 châu lục và 44 tổ chức thuộc Liên hợp quốc, tổ chức quốc tế và khu vực. Trong 4 ngày diễn ra Hội nghị, các nhà quản lý, nghị sĩ, chuyên gia xây dựng chính sách, nhà khoa học, nhà hoạt động xã hội cùng nhau thảo luận kiến thức, chia sẻ sáng kiến, bài học, kinh nghiệm đầu tư cho trẻ em. Hội nghị có một buổi làm việc chung đặc biệt giữa các đại biểu đại diện các cơ quan Quốc hội, các cơ quan của Chính phủ, các Bộ trưởng để chia sẻ kinh nghiệm về luật pháp và chương trình dành cho trẻ em. Thảo luận chuyên sâu về những đe dọa về môi trường đối với trẻ em, những tác động đối với sức khỏe, sự phát triển của trẻ em, vai trò của các chính sách và sự hợp tác để giải quyết những vấn đề này.

Tất cả chương trình làm việc của hội nghị sẽ hướng tới 04 mục tiêu chính: (i) Nâng cao nhận thức của các nhà hoạch định chính sách và người làm công tác trẻ em về các nguy cơ từ môi trường xung quanh tới sự phát triển của trẻ em; (ii) Tăng cường vận động chính sách trong khu vực nhằm bảo vệ và thúc đẩy môi trường hiện tại đối với việc chăm sóc toàn diện trẻ em; (iii) Chia sẻ kiến thức, bài học kinh nghiệm và thực tiễn về các mô hình, chương trình đa ngành nhằm giảm thiểu tác động của môi trường độc hại đối với trẻ em và thúc đẩy môi trường nuôi dưỡng để các em phát triển toàn diện; (iv) Tăng cường quan hệ đối tác đa ngành. Kết thúc Hội nghị, các đại biểu tham dự sẽ cùng nhau đưa ra Tuyên bố kêu gọi hành động trong công tác phát triển toàn diện cho trẻ thơ.

Nguyễn Đăng Doanh